Budowa ściany trójwarstwowej - etap pierwszy

Pustaki jako warstwa nośna, materiał izolacyjny oraz osłona w postaci elewacji z cegieł - tak w przybliżeniu wygląda ściana trójwarstwowa. Zwykle buduje się ją w dwóch etapach. Poniżej opisujemy pierwszy z nich.

Trójwarstwową przegrodę zewnętrzną można wznosić na dwa sposoby.

• Pierwsze rozwiązanie to stawianie wszystkich warstw na raz, przed wykonaniem dachu.
• Drugie zakłada rozłożenie budowy na dwa etapy. Najpierw wykonywana jest warstwa nośna, a dopiero po przykryciu budynku dachem dokłada się materiał izolacyjny oraz muruje elewację z cegieł.

Wybór sposobu wznoszenia ściany należy do wykonawcy, ponieważ normy budowlane nie narzucają budowy ani w jednym, ani w dwóch etapach. Jednak ze względu na kilka istotnych szczegółów technologia dwuetapowa ma przewagę nad jednoetapową.

Dlaczego w dwóch etapach?

• Po pierwsze, wybudowany dach pozwoli uchronić materiał izolacyjny przed nasiąkaniem wodą podczas budowy. Styropian jest mało nasiąkliwy, więc jest to zaleta ważna przede wszystkim dla tych, którzy ocieplają budynek wełną.
  Opady deszczu mogą przyczynić się do osłabienia właściwości tego materiału izolacyjnego. Jeśli wełna zamoknie, należy odczekać aż do jej całkowitego wyschnięcia, co często pochłania znaczną ilość czasu. Błędem jest układanie przesiąkniętej wilgocią wełny, ponieważ na ścianie mogą później pojawić się plamy; istnieje również ryzyko powstawania grzybów i pleśni. Przykrycie całej konstrukcji dachem pozwala zminimalizować prawdopodobieństwo wystąpienia tego problemu.
• Po drugie chronimy w ten sposób cegłę elewacyjną przed uszkodzeniami, do których mogłoby dojść podczas wykonywania prac przy budowie dachu. Wylewanie stropu betonem zawsze stwarza niebezpieczeństwo zabrudzenia elewacji. Generuje to niepotrzebne koszty czyszczenia. Co więcej, w niektórych przypadkach oczyszczenie powierzchni cegieł może się okazać niemożliwe. Gdy stawiamy ścianę osłonową po zakończeniu budowy dachu, unikamy tego ryzyka.

Fundament i układanie pierwszych pustaków

Jak w przypadku każdej przegrody zewnętrznej, budowę ściany trójwarstwowej rozpoczynamy od wylania fundamentów. Należy przy tym pamiętać, że ściana trójwarstwowa, uważana za najbardziej optymalną konstrukcję muru, jest także najcięższą. Trzeba ją oprzeć na solidnym fundamencie - ława fundamentowa musi być odpowiednio szeroka. Z tego względu decyzję o budowie ściany z trzech warstw należy podjąć już na etapie wybierania projektu.

Jeśli inwestor zdecyduje się później, możliwe jest jeszcze oparcie przegrody na specjalnych konsolach, które przenoszą obciążenia na ścianę nośną. Oczywiście pod warunkiem, że jest ona wystarczająco wytrzymała - mówi Krzysztof Omilian, ekspert z firmy Roben.

Po wylaniu fundamentu należy wykonać izolację poziomą. Pierwszy rząd pustaków musi być ułożony na grubej warstwie mocnej zaprawy, np. cementowej lub cementowo-wapiennej. Ważne jest dokładne wypoziomowanie pierwszej warstwy, ponieważ później nie można już wyrównać większych różnic wysokości. Następnie należy wyciągnąć naroża, czyli ułożyć w nich minimum trzy warstwy pustaków, tak, by w rogu kolejne elementy były ustawione prostopadle do pustaków z niższej warstwy. Dopiero potem wypełnia się wolne przestrzenie między narożnikami.

Wybór zaprawy oraz dalsze murowanie

Zaprawę trzeba dobrać specjalnie do rodzaju elementów konstrukcyjnych. Pomaga to zminimalizować ryzyko występowania mostków termicznych.

Przykładowo, do standardowo wykończonych pustaków
z ceramiki poryzowanej przeznaczone są zaprawy lekkie ciepłochronne. Spoina powinna mieć grubość ok. 10 mm. Natomiast szlifowane pustaki ceramiczne umożliwiają zastosowanie zaprawy klejowej, z cienką spoiną
na 2-3 mm.

Zaprawa klejowa nie może być zbyt rzadka - po zanurzeniu w niej pustaka na głębokość ok. 5 mm powinna na nim zostać dostateczna ilość zaprawy, żeby umożliwić połączenie z następnym bloczkiem.

Bez względu na to, czy pustaki są zwykłe czy szlifowane, kolejne bloki osadza się w zagłębienie pionowe sąsiedniego pustaka, czyli tak zwaną metodą pióro - wpust. Dzięki tym wyprofilowanym zazębieniom elementy szczelnie przylegają i zaprawę stosuje się na większości powierzchni muru jedynie w spoinach poziomych.

Spoiny pionowe wypełnia się zaprawą tylko w miejscach, gdzie pustaki były przycinane, przy łączeniu ścian kotwami oraz w narożnikach. Trzeba przy tym pamiętać, że pustaki wsuwa się w żłobienie od góry do dołu, a nie z boku.

Kotwienie jest konieczne

Murując ścianę trójwarstwową dwuetapowo, nie można postrzegać żadnej warstwy jako samodzielnej konstrukcji. W drugim etapie pustaki muszą zostać skutecznie połączone z izolacją i elewacją. W tym celu w trakcie wznoszenia konstrukcji nośnej trzeba wmurować w nią kotwy, które później złączą wszystkie warstwy. Kotwy najczęściej wykonane są ze stali nierdzewnej. Aby umożliwiać ruchy ścian, np. pod wpływem zmian temperatury, nie powinny być zbyt grube.

Warto dodać, że w systemie pustaka szlifowanego kotwy mocujące montuje się przez nawiercanie ściany lub stosuje się atestowane kotwy płaskie. Jeśli przegroda murowana jest z pustaków tradycyjnych, kotwy należy umieścić w zaprawie podczas murowania. Aby zapewnić stabilność całej konstrukcji, powinny być osadzone w każdej warstwie co najmniej na głębokość kilku centymetrów. Jeśli spoiny w ścianie osłonowej wystąpią na innej wysokości niż w nośnej, kotwy należy wygiąć tak, by opadały na zewnątrz. Na 1 m² powierzchni zwykle stosuje się ok. 5 kotew, ale przy brzegach ściany, np. wokół otworów okiennych, powinno być ich więcej.